حسابداری بازرگانی چیست؟

ما در این مقاله به پاسخ به سوال حسابداری بازرگانی چیست و اینکه چه استاندارد هایی دارد پرداخته ایم.

حسابداری بازرگانی چیست؟

قبل از آن که به تعریف حسابداری بازرگانی بپردازیم ابتدا باید ببینیم که حسابداری بازرگانی برای چه سازمان ها و شرکت و هایی لازم است و تعریف شرکت چیست و یک شرکت بازرگانی چه فعالیت هایی را انجام می دهد.

در لغت نامه دهخدا شرکت به معنی شریک شدن و همکاری کردن است.(اتحاد چند نفر برای نفعی بردن)
تعریف شرکت در قانون تجارت: 
ماده 571 قانون تجارت می گوید: شرکت یعنی اجتماع حقوق مالکان متعد، در شی واحد، به نحو اشاعه.
بنابراین زمانی یک شرکت تشکیل می شود که حداقل دو یا چند نفر با هم شریک شوند تا اجتماع حقوق آن ها به تحقق برسد.
معادل انگلیسی حسابداری بازرگانی business accounting می باشد.

شرکت های بازرگانی در حیطه های شغلی مختلفی در دنیا وجود دارند که معمولا نقش های حیاتی دارند و با توجه به نوع فعالیتشان گردش هایی مالی سنگینی دارند. با توجه به گستردگی کار شرکت های بازرگانی یک حسابدار بازرگانی باید بر تمام جنبه های حسابداری تا حد قابل قبولی تسلط داشته باشد.

در تهیه سود و زیان شرکت های بازرگانی گزارش های سود و زیان به صورت نقطه به نقطه و همچنین سود و زیان از زمان آغاز به کار شرکت مورد بررسی قرار می گیرد.

شرکت بازرگانی به شرکت هایی گفته می شود که کالایی را از خارج از کشور وارد می کند. بدون اینکه در تولید آن نقشی داشته باشد. کالای وارد شده بدون هیچ تغییری در شرکت بازرگانی به بازار عرضه می شود. این کالا اگر به صورت عمده و یا خرده به فروش برسد نیازمند مدیریت حساب ها است که توسط واحد حسابداری شرکت انجام می شود.

با توجه به نوع فعالیت شرکت های بازرگانی، ترازنامه حسابداری و تعریف حسابداری، یک حسابدار در شرکت بازرگانی موظف است تمام رویدادها و جریان های مالی شرکت را به درستی شناسایی و در دفاتر مالی یا نرم افزار حسابداری ثبت نماید. با توجه به اطلاعات مالی ثبت شده، گزارش های مالی مورد نیاز برای افراد مختلف را تحت عنوان صورت های مالی تدوین و ارائه نماید. علاوه براین، به دلیل فعالیت شرکت و ضرورت پرداخت مالیات به سازمان امور مالیاتی کل کشور می بایست اظهارنامه مالیاتی را براساس اصول و قوانین مرتبط تهیه و به سازمان مالیاتی ارائه نماید.

فعالیت های شرکت های بازرگانی که به حسابداری بازرگانی نیاز دارند

شرکت های بازرگانی هم شرکت هایی هستند که بین دویاچند نفر تحت نامی مخصوص که در قانون تجارت با رعایت مقررات تشکیل و ثبت می گردد.

به عنوان مثال اگر دو یا چند نفر به طور مشترک زمینی را خریداری کنند و مالکیت آن را  مشترکا برعهده بگیرند هرکدام  در تمام اجزا زمین سهیم می باشند. اما در صورتی که زمین بین آنان تقسیم گردد هرکدام شخصا مالک آن بخش از زمین هستند که سهم خودشان می باشد،  و بر سهم سایرین هیچ مالکیتی ندارند.

یکی از اهداف مهم شرکت های بازرگانی کسب سود است، در حسابداری بازرگانی مدارک محصولات خریداری شده با تمام جزئیات به صورت روزانه ثبت می گردد، طبق اسناد ثبت شده در طی سال توسط حسابدار صورت مالی مشخص می کند که شرایط سود و زیان شرکت چگونه است.

ترازنامه:

در شرکت های بازرگانی ترازنامه نشان گر این است که آیا بدهکار و بستانکار به اضافه سرمایه با هم مطابقت دارند یا خیر؟ قسمت بستانکار همیشه محصول به فروش رسیده می باشد که در قبالش پول دریافت شده است.

سرمایه:

منظور از سرمایه هم همان سرمایه جاری می باشد، که در مقابل پول دریافت و پرداخت شده است. سرمایه هم، یعنی همان سرمایه جاری که در قبال محصول دریافت و پرداخت می کند. سرمایه های جاری مانند: ساختمان، میز، صندلی و هرآنچه که در موسسه وجود دارد.

وظایف حسابداران بازرگانی 

 حسابداران بازرگانی نیز جهت کنترل صورت حساب های مالی وظایفی دارند.

تدوین سیاهه: 

میزان گزارشی،  چهارچوب درآمدها و هزینه های موسسه در مدت زمان معین را تدوین سیاهه سود و زیان می گویند، که مشخص می شود در مدت زمان معین موسسه سود نموده یا خیر.

تهیه لیست گردش نقدینگی:

حسابداران بازرگانی موظف هستند لیست گردش نقدینگی تهیه کرده و برسی کنند که بودجه از چه طرقی وارد شرکت شده و برای چه مواردی هزینه گردیده است.

یکی از مسئله های مهم این است که آیا در مدت زمان معین برگشت دارایی صورت گرفته یا خیر ؟

تهیه لیست سودوزیان کامل:

درلیست سود و زیان کامل زمان معینی شرط نیست بلکه از آغاز ثبت شرکت مقدار سرمایه و سود به دست آمده از سرمایه گزاری را مورد برسی قرار می دهند.

حساب حقوق و دستمرد:حساب حقوق و دستمزد پرسنل نیز یکی از وظایف حسابداران بازرگانی می باشد

تهیه اظهارنامه مالیاتی:

اظهارنامه  باید هرساله در بخش حسابداری تهیه گردد و در مدت زمان مقرر به اداره امور مالیات تسلیم گردد.

استاندارد های حسابداری بازرگانی 

حسابداری بازرگانی هم، مانند حسابداری استاندارد های خاص خود را دارد.

استانداردهای حسابداری بازرگانی شامل موارد زیر می باشد:

عرضه صورت های مالی
گزارش صورت وضعیت 
گزارش سود و زیان 
گزارش جریان پول نقد 

دارایی در شرکت های بازرگانی چگونه است؟

دارایی های یک شرکت بازرگانی در صورت ثابت ماندن  فرسوده می شود و باید میزان هزینه  استهلاک آن محاسبه شود.

هزینه استهلاک چیست؟

حسابدار بازرگانی، موظف است هزینه استهلاک را برآورد نماید.
متداول ترین روش محساسبه استهلاک دارایی ثابت به صورت زیر می باشد: 

عمر مفید دارایی ÷ بهای تمام شده دارایی ثابت - ارزش اسقاط = هزینه استهلاک 

تفاوت حسابداری بازرگانی و دولتی چیست؟

_ثبت اسناد مالی و دارایی ها متفاوت است.
_کنترل بودجه در حسابداری دولتی بر خلاف بازرگانی لازم و مهم است.
_در حسابداری بازرگانی اهمیت اجرای قوانین حسابداری بیشتر است.
_نوع حساب ها در هریک متفاوت است.

 از دیگر وظایف حسابدار بازرگانی:

حسابدار انبار باید با امور انبار آشنایی کامل داشته باشد.
آمار فاکتورهای خرید و فروش کالا را در اختیار داشته باشد.
زمان ورود و خروج کالا به انبار را برسی کند.
آمار بهای تمام شده کالای فروش رفته را داشته باشد.
فرآیند صادرات و واردات را بداند.

شرکت های بازرگانی هم  براساس میزان مسئولیت انواعی دارند که به شرح زیر می باشد:

انواع شرکت های بازرگانی:

1-سرمایه ای:مسئولیت شرکا محدود به سرمایه آن ها در شرکت می باشد.
2-شخصی:مسئولیت شرکا نامحدود بوده و مانند شرکت های تضامنی و نسبی تعهدات مالی شرکت شامل همه دارایی ها و اموال شرکا می شود.
3-مختلط:مسئولیت بعضی از شرکا محدود به سرمایه آن ها می باشد و مسئولیت سایرین نامحدود می باشد شرکای دسته اول را عادی و شرکای دسته دوم را ضامن می نامند مانند شرکت مختلط سهامی و غیر سهامی.
4-کمیتی:تعداد شرکا زیاد می باشد و هیچ مسئولیتی نداشته و با هدف رفاه اعضا تشکیل می گردد.مانند: وام روستایی-اعتبار-مصرف و تعاونی تولید.
طبق ماده 20 قانون تجارت ابران شرکت های تجاری به هفت قسم تشکیل می شوند و به شرح زیر می باشد:

1-شرکتهای سهامی

2-تضامنی

3-مسئولیت محدود 

4-مختلط غیر سهامی 

5-مختلط سهامی 

6-شرکت های نسبی 

7-شرکت های تعاونی و تولید و مصرف

در واحد های بازرگانی از دو سیستم برای حسابداری موجودی کالا استفاده می شود. یکی سیستم دائمی و دیگری سیستم ادواری.

سیستم دائمی: در سیستم دائمی به صورت دائم و مداوم خریدو فروش ثبت می شود که این امر باعث در اختیار داشتن اطلاعات به روز می شود. 
سیستم ادواری: در این سیستم  شرکت ها موجودی کالاها را دقیق و به صورت مداوم نگهداری نمی کنند. بهای کالای موجودی استخراج شده توسط شمارش تعداد موجودی کالا در آخر سال در دفاتر و ترازنامه ثبت می گردد.
استانداردهای حسابداری بازرگانی: بهای تمام شده کالای وارداتی-مقدار موجودی کالای انبار-میزان فروش و بهای تمام شده کالای فروش رفته.