معافیت های مالیاتی و انواع آن

ما در این مقاله در مورد معافیت مالیاتی و انواع معافیت های مالیاتی موجود مطالبی را به طور کامل شرح داده ایم.

معافیت های مالیاتی و انواع آن

در نظام مالیاتی هر کشور، پرداخت مالیات ازجمله مواردی است که موجب  توزیع عادلانه درآمد در بین اقشار مختلف جامعه می شود. پرداخت مالیات برای تمام افراد اجباری می باشد، اما برخی از افراد و کسب و کارها ها مشمول دریافت معافیت مالیاتی می باشند. مالیات همیشه  یکی از درآمدهای اصلی دولت بوده است. اما بسیاری از مشاغل و  فعالیت های اقتصادی شامل مالیات نخواهند شد  و شامل قانون معافیت مالیاتی می شوند. علاوه بر اینکه با توجه به نوع مشاغل و کسب و کارها امکان برخورداری از معافیت های مالیاتی وجود دارد، برخی مناطق نیز شامل معافیت مالیاتی هستند که با توجه به منطقه مورد نظر می توان از معافیت های مالیاتی استفاده کرد. 
در این مقاله قصد داریم به طور کلی  معافیت مالیاتی مشاغل  و کسب و کارها، مناطق و حرفه های معاف شده از مالیات را بررسی کنیم  ما را برای یادگیری این موضوع با ما همراه باشید.

منظور از معافیت مالیاتی چیست؟

معافیت مالیاتی یعنی خارج کردن  قانونی برخی از منابع درآمدی و سرمایه ای از شمول پرداخت موقت و غیر دائمی مالیات که به طور عمده این مسئله، روشی است از سوی دولت که به منظور اهداف  خاصی نظیر حمایت از تولید کنندگان، حمایت از افراد در مناطق توسعه نیافته و غیره انجام می شود. در واقع معافیت های قانونی مالیاتی، امتیازاتی تلقی می شود که طبق قانون و مقررات  آن موضوع مالیاتی می توان و مجاز است  که از درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلقه کسر شود.
معافیت مالیاتی در کشورهای مختلف یک روش برای تشویق و سوق دادن به سرمایه گذاری ها و کمک به توسعه اقتصادی برخی فعالیت‌ها مورد استفاده قرار می گیرد. دولت ها با استفاده از معافیت مالیاتی سعی می کنند نقدینگی جامعه را به سمت طرح های عام المنفعه و کم بازده جاری کنند. با این حال  یکی از مهمترین موارد بروز اختلاف در تعیین درآمد مشـمول مالیات در هنگام رسیدگی مالیاتی مشاغل و شرکت ها، مربـوط بـه اعمال معافیت های قانونی مالیاتی است.

معافیت های مالیاتی شامل کدام دسته از معافیت ها می باشد؟

همان طور که قبلا توضیح داده شد، انواع مالیات در ایران را به دودسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می شوند. منظور از مالیات غیرمستقیم، مالیاتی است که بر روی کالاها و خدمات در نظر گرفته می‌شود. مالیات غیرمستقیم در اصل از مصرف کننده نهایی یا همان مردم عادی که محصولات را می خرند  گرفته  می‌شود. علت اینکه به دریافت مالیات به این روش غیر مستقیم گفته می شود این است که مالیات مستقیم توسط مصرف کننده نهایی به سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمی شود و توسط یک واسطه به عنوان مثال مشاغلی که آن محصولات را به مصرف کننده نهایی می فروشند به حساب سازمان واریز می گردد.

عمدتا  بیشتر چالش هایی که برای پرداخت مالیات با آن مواجه هستیم مربوط به مالیات مستقیم است که مشاغل و شرکت ها و موسسات با آن سر و کار دارند. زیرا این مالیات‌ها مستقیماً با میزان درآمد آنها و تاثیر گذاری بر روی آن ها در ارتباط است و می تواند موجب کاهش درآمد آنها گردد. اهمیت داشتن یک واحد مالی و حسابداری برای شرکت ها و مشاغل در این جاست که اهمیت پیدا می کند و یک شرکت می تواند با داشتن یک تیم حرفه ای از واحد مالی در ارائه مالیات خود نسبت به اداره سازمان امور مالیاتی دقیق عمل کند.
با توجه به همه توضیحات داده شده معافیت های مالیاتی شامل مالیات های غیر مستقیم نمی شود و فقط برای مالیات های مستقیم آن هم  با داشتن شرایط مربوطه، طبق قانون و مقررات  می توان از این نوع معافیت ها استفاده کرد.  

معافیت های مالیاتی شامل چه مواردی است؟

 در قانون مالیات‌های مستقیم در خصوص معافیت‌های مالیاتی که  تحت نظر سازمان امور مالیاتی کشور است ۱۴ ماده‌ قانونی وجود دارد  که به استناد آن ها  افراد از پرداخت مالیات معاف می‌شوند. به عبارت بهتر  معافیت های مالیاتی طبق ماده های ۱۳۲ تا ۱۴۶ قانون مالیات  مستقیم  (ماده ۱۴۳ مکرر نیز دارد) اعمال میگردد که در این بین ماده ۱۳۵ و ۱۴۰ حذف شده اند. در ادامه به توضیح هر یک از این مواد قانونی می پردازیم.

معافیات های مالیاتی مناطق کمتر توسعه یافته

با توجه به  ماده هایی که در ادامه آمده است، تمامی مشاغلی که در مناطق کمتر توسعه یافته یا در مناطق محروم هستند معاف از مالیات می باشند.

ماده ۱۳۲:

درآمد ابرازی ناشی از فعالیت های ‌تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی که از تاریخ اجرای این ماده از طرف‌ وزارتخانه‌های ذیربط برای آنها پروانه بهره‌ برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می ‌شود. همچنین درآمدهای خدماتی بیمارستان ها، هتل ها و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص یادشده که از تاریخ مذکور از طرف مراجع قانونی ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری یا مجوز صادر می‌ شود، از تاریخ شروع بهره‌ برداری یا استخراج یا فعالیت به مدت پنج‌ سال و در مناطق کمترتوسعه ‌یافته به مدت ده‌ سال با نرخ صفر مشمول مالیات است.
الف- منظور از مالیات با نرخ صفر روشی است که مودیان مشمول آن مکلف به تسلیم اظهارنامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری حسب مورد، برای درآمدهای خود به ترتیب مقرر در این قانون و در مواعد مشخص ‌شده به سازمان امور مالیاتی کشور هستند. سازمان مذکور نیز مکلف به بررسی اظهارنامه و تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان براساس مستندات، مدارک و اظهارنامه مذکور است و پس از تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان، مالیات آنها با نرخ صفر محاسبه می‌شود.

ب- مالیات با نرخ صفر برای واحدهای تولیدی و خدماتی و سایر مراکز موضوع این ماده که دارای بیش از پنجاه نفر نیروی کار شاغل باشند چنانچه در دوره معافیت، هر سال نسبت به سال قبل نیروی کار شاغل خود را حداقل پنجاه درصد (۵۰%) افزایش دهند، به ازای هر سال افزایش کارکنان یک ‌سال اضافه می شود.تعداد نیروی کار شاغل و همچنین افزایش اشتغال نیروی کار در هر واحد با تأیید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و ارائه اسناد و مدارک مربوط به فهرست بیمه تأمین اجتماعی کارکنان محقق می شود. در صورت کاهش نیروی کار از حداقل افزایش مذکور در سال بعد که از مشوق مالیاتی این بند استفاده کرده باشند، مالیات متعلق در سال کاهش، مطالبه و وصول می ‌شود. افرادی که بازنشسته، باز خرید و مستعفی می‌ شوند کاهش محسوب نمی ‌گردد.
پ- دوره برخورداری محاسبه مالیات با نرخ صفر برای واحدهای اقتصادی مذکور موضوع این ماده واقع در شهرک های صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی به مدت دو سال و در صورت استقرار شهرکهای صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی در مناطق کمترتوسعه‌یافته، به مدت سه‌سال افزایش می‌یابد.

ت- شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در مناطق آزاد و سایر مناطق کشور تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موقع مقرر قانونی است. اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی شامل ترازنامه و حساب سود و زیان طبق نمونه‌ای است که توسط سازمان امور مالیاتی تهیه می‌شود.

ث- به منظور تشویق و افزایش سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در واحدهای موضوع این ماده علاوه بر دوره حمایت از طریق مالیات با نرخ صفر حسب مورد، سرمایه‌گذاری در مناطق کمترتوسعه‌یافته و سایر مناطق به شرح زیر مورد حمایت قرار می‌گیرد:

1-  در مناطق کمترتوسعه‌ یافته:

مالیات سال های بعد از دوره محاسبه مالیات با نرخ صفر مذکور در صدر این ماده تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات واحد به دو برابر سرمایه ثبت و پرداخت‌ شده برسد، با نرخ صفر محاسبه می ‌شود و بعد از آن، مالیات متعلقه با نرخهای مقرر در ماده ‌(105) این قانون و تبصره‌های آن محاسبه و دریافت می‌شود.

2-  در سایر مناطق:

پنجاه درصد (50%) مالیات سالهای بعد از دوره محاسبه مالیات مذکور در صدر این ماده با نرخ صفر و پنجاه‌ درصد (50%)  باقی‌ مانده با نرخهای مقرر در ماده‌ (105) قانون مالیات های مستقیم و تبصره‌های آن محاسبه و دریافت می ‌شود. این حکم تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات واحد، معادل سرمایه ثبت و پرداخت‌ شده شود، ادامه می یابد و بعد از آن، صد درصد (100%) مالیات متعلقه با نرخهای مقرر در ماده‌ (105)  این قانون و تبصره‌های آن محاسبه و دریافت می ‌شود.

درآمد حمل و نقل اشخاص حقوقی غیردولتی، از مشوق مالیاتی جزءهای (1) و (2) این بند برخوردار می ‌باشند. اشخاص حقوقی غیردولتی موضوع این ماده که قبل از این اصلاحیه تأسیس شده‌اند، درصورت سرمایه‌ گذاری مجدد از مشوق این ماده می ‌توانند استفاده کنند.

هرگونه سرمایه‌ گذاری که با مجوز مراجع قانونی ذیربط به‌ منظور تأسیس، توسعه، بازسازی و نوسازی واحدهای مذکور برای ایجاد دارایی‌ های ثابت به‌ استثنای زمین هزینه می‌ شود، مشمول حکم این بند است.

ج- استثنای زمین مذکور در انتهای بند (ت)، در مورد سرمایه ‌گذاری اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای حمل و نقل، بیمارستان‌ها، هتل ها و مراکز اقامتی گردشگری صرفا به میزان تعیین ‌شده در مجوزهای قانونی صادر شده از مراجع ذیصلاح، جاری نمی ‌باشد.

چ- درصورت کاهش میزان سرمایه ثبت و پرداخت ‌شده اشخاص مذکور که از مشوق مالیاتی این ماده برای افزایش سرمایه استفاده کرده باشند، مالیات متعلق و جریمه‌ های آن مطالبه و وصول می ‌شود.

ح- درصورتیکه سرمایه‌ گذاری انجام‌ شده موضوع این ماده با مشارکت سرمایه ‌گذاران خارجی با مجوز سازمان سرمایه‌ گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران انجام شده باشد به ‌ازای هر پنج ‌درصد (5%) مشارکت سرمایه ‌گذاری خارجی به میزان ده‌ درصد (10%) به مشوق این ماده به نسبت سرمایه ثبت و پرداخت ‌شده و حداکثر تا پنجاه ‌درصد (50%) اضافه می ‌شود.

خ- شرکت های خارجی که با استفاده از ظرفیت واحدهای تولیدی داخلی در ایران نسبت به تولید محصولات با نشان معتبر اقدام کنند درصورتیکه حداقل بیست‌ درصد (20%) از محصولات تولیدی را صادر نمایند از تاریخ انعقاد قرارداد همکاری با واحد تولید ایرانی در دوره محاسبه مالیات با نرخ صفر واحد تولیدی مذکور مشمول حکم این ماده بوده و در صورت اتمام دوره مذکور، از پنجاه ‌درصد (50%) تخفیف در نرخ مالیاتی نسبت به درآمد ابرازی حاصل از فروش محصولات تولیدی در مدت مذکور در این ماده برخوردار می‌ باشند.

د- نرخ صفر مالیاتی و مشوق های موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران و پنجاه کیلومتری مرکز استان اصفهان و سی کیلومتری مراکز سایر استان ‌ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت براساس آخرین سرشماری  نفوس و مسکن نمی‌ شود.
واحدهای تولیدی فناوری اطلاعات با تأیید وزارتخانه‌ های ذیربط و معاونت علمی و فناوری رئیس‌ جمهور در هرحال از امتیاز این ماده برخوردار می ‌باشند. همچنین مالیات واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در کلیه مناطق ویژه اقتصادی و شهرک های صنعتی به استثنای مناطق ویژه اقتصادی و شهرک های مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران با نرخ صفر محاسبه می ­شود و از مشوق های مالیاتی موضوع این ماده برخوردار می ‌باشند.

در خصوص مناطق ویژه اقتصادی و شهرک های صنعتی یا واحدهای تولیدی که در محدوده دو یا چند استان یا شهر قرار می ‌گیرند، ملاک تعیین محدوده به موجب آیین ‌نامه ‌ای است که حداکثر سه ماه پس از تصویب این قانون با پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌ های صنعت، معدن و تجارت و امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامه ‌ریزی کشور و سازمان حفاظت محیط‌ زیست تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌ رسد.
ذ- فهرست مناطق کمتر توسعه‌ یافته شامل استان، شهرستان، بخش و دهستان در سه ‌‌ماهه اول در هر برنامه پنجساله، توسط سازمان مدیریت و برنامه ‌ریزی کشور با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی با لحاظ شاخص های نرخ بیکاری و سرمایه‌ گذاری در تولید تهیه می ‌شود و به‌ تصویب هیأت وزیران می ‌رسد و تا ابلاغ فهرست جدید، فهرست برنامه قبلی معتبر می ‌باشد. تاریخ شروع فعالیت با تأیید مراجع قانونی ذیربط، مناط اعتبار برای احتساب مشوق های مناطق کمتر توسعه‌ یافته است.

ر- کلیه تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی که قبل از اجرای این ‌ماده پروانه بهره ‌برداری از مراجع قانونی ذیربط أخذ کرده باشند تا مدت شش‌ سال پس از تاریخ لازم‌ الاجرا شدن این ماده از پرداخت پنجاه‌ درصد (50%) مالیات بر درآمد ابرازی معاف می‌باشند. حکم این بند نسبت به درآمد حاصل از اعزام گردشگر به خارج از کشور مجری نیست.

ز- صد درصد (100%) درآمد ابرازی دفاتر گردشگری و زیارتی دارای مجوز از مراجع قانونی ذیربط که از محل جذب گردشگران خارجی یا اعزام زائر به عربستان، عراق و سوریه تحصیل شده باشد با نرخ صفر مالیاتی مشمول مالیات می ‌باشد.

ژ- مالیات با نرخ صفر موضوع این قانون صرفا شامل درآمد ابرازی به جز درآمدهای کتمان ‌شده می ‌باشد. این حکم در مورد کلیه احکام مالیاتی با نرخ صفر منظور در این قانون و سایر قوانین مجری است.

س- معادل هزینه های تحقیقاتی و پژوهشی اشخاص حقوقی خصوصی و تعاونی در واحدهای تولیدی و صنعتی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه‌ های ذیربط که در قالب قرارداد منعقده با دانشگاهها یا مراکز پژوهشی و آموزش عالی دارای مجوز قطعی از وزارتخانه ‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در چهارچوب نقشه جامع علمی کشور انجام می­شود، مشروط بر اینکه گزارش پیشرفت سالانه آن به ‌تصویب شورای پژوهشی دانشگاهها و یا مراکز تحقیقاتی مربوطه برسد و ناخالص درآمد ابرازی حاصل از فعالیت‌ های تولیدی و معدنی آنها کمتر از پنج ‌میلیارد (5,000,000,000) ریال نباشد، حداکثر به میزان ده‌ درصد (10%) مالیات ابرازی سال انجام هزینه مذکور بخشوده می ‌شود. معادل مبلغ منظور شده به حساب مالیات اشخاص مذکور، به‌عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته نخواهد شد.
دستورالعمل اجرائی این بند با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به ‌تصویب وزرای امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می ‌رسد.

تبصره ‌1- کلیه معافیت های مالیاتی و محاسبه با نرخ صفر مالیاتی مازاد بر قوانین موجود مذکور در این ماده از ابتدای سال 1395 اجراء می ‌شود.

تبصره ‌2- آیین ‌نامه اجرائی موضوع این ماده و بندهای آن حداکثر ظرف مدت شش‌ ماه پس از ابلاغ قانون توسط وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می ­شود و به‌ تصویب هیأت ‌وزیران می ‌رسد.

معافیت مالیاتی مشاغل کشاورزی

ماده 81: درآمد حاصل از کلیه فعالیتهای کشاورزی، دامپروری،دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان‌داری، احیای مراتع و جنگلها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف هستند.
معافیت‌های مالیاتی مراکز تعاونی روستایی، عشایری و کشاورزی
ماده ۱۳۳: ‌صد درصد درآمد صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی، شرکتهای تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادان، کارگری، کارمندی، دانشجویان و دانش‌آموزان و اتحادیه‌های آنها از مالیات ‌معاف است.
معافیت‌های مالیاتی برای مراکز نگهداری معلولین ذهنی
ماده ۱۳۴: درآمد حاصل از تعلیم و تربیت مدارس غیر انتفاعی اعم از ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفه‌ای، آموزشگاههای فنی و حرفه‌ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی‌غیر انتفاعی و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها و درآمد موسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص مذکور که حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذیربط‌ هستند همچنین درآمد باشگاه¬ها و موسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیت¬های منحصرا ورزشی از پرداخت مالیات معاف‌ است. آیین‌نامه اجرایی این ماده به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۳۵: حذف شده است.

معافیت‌های مالیاتی بیمه عمر

ماده ۱۳۶: وجوه پرداختی بابت بیمه عمر از طرف مؤسسات بیمه که به ‌موجب قراردادهای منعقده بیمه عاید ذینفع می‌شود از معافیت مالیاتی برخوردارند.
معافیت‌های مالیاتی برای خدمات درمانی افراد و خانواده‌ها 
ماده ۱۳۷: هزینه‌های درمانی پرداختی هر مؤدی بابت معالجه خود و یا همسر، اولاد، پدر، مادر، برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی به‌شرط اینکه اگر دریافت‌کننده مؤسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران باشد دریافت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به علت فقدان امکانات لازم معالجه در خارج از ایران صورت گرفته است پرداخت هزینه مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل معالجه یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد، همچنین حق بیمه پرداختی هر شخص حقیقی به مؤسسات بیمه ایرانی بابت بیمه عمر و بیمه‌های درمانی از درآمد مشمول مالیات مؤدی کسر می‌گردد. در مورد معلولان و بیماران خاص و صعب‌العلاج عــلاوه بر هزینه‌های مذکور هزینه مراقبت و توان ‌بخشی آنان نیز قابل کسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار یا شخصی که تکفل او را عهده‌ داراست، می باشد.

معافیت مالیاتی با ایجاد واحد صنعتی جدید و یا بازسازی واحد صنعتی

ماده ۱۳۸: آن قسمت از سود ابرازی شرکت‌های تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی یا تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی خود یا ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی در آن سال مصرف گردد از ۵۰ درصد مالیات متعلق موضوع ماده ۱۰۵ این قانون معاف خواهد بود؛ مشروط بر این‌که قبلاً اجازه توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی و یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه ‌گذاری معین از وزارتخانه ذیربط  تحصیل شده باشد. درصورتیکه هزینه اجرای طرح یا طرح‌ های یادشده در هرسال مازاد بر سود ابرازی همان سال باشد و یا از هزینه طرح سرمایه‌ گذاری کمتر باشد شرکت می‌تواند از معافیت مذکور در محاسبه مالیات سود ابرازی سال‌های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقی‌مانده هزینه اجرای کامل طرح بهره‌ مند شود.

معافیت‌های مالیاتی برای اماکن زیارتی و مذهبی

ماده ۱۳۹:  موقوفات، نذورات، پذیره، کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، آستانه حضرت معصومه، آستان حضرت احمد ابن موسی (شاه‌چراغ)، آستان مقدس حضرت امام خمینی (ره)، مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و سایر بقاع متبرکه از معافیت مالیاتی برخوردارند. تشخیص سایر بقاع متبرکه به عهده سازمان اوقاف و امور خیریه است.

۱. کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی سازمان هلال‌احمر جمهوری اسلامی مشمول معافیت مالیاتی است.

۲. کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی صندوق‌های پس‌انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تأمین اجتماعی و همچنین حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان و کارفرما و جریمه‌های دریافتی مربوط توسط آن‌ها مشمول معافیت مالیاتی است.

۳. کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مدارس علوم اسلامی از معافیت مالیاتی برخوردارند. تشخیص مدارس علوم اسلامی با شورای مدیریت حوزه علمیه قم است.

۴.کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی نهادهای انقلاب اسلامی مشمول معافیت مالیاتی است. تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی با هیئت ‌وزیران است.

۵. آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد از معافیت مالیاتی برخوردار است.

۶.درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات مشمول معافیت مالیاتی است.

۷. آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت و بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد و مصلاها و حوزه‌های علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاه‌های دولتی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان، کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی ازسیل و زلزله، آتش سوزی، جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر برسد، مشروط بر اینکه درآمد و هزینه‌های مزبور به تأیید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد، از معافیت مالیاتی برخوردار است.

۸. کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی موسـسات خیریه و عام الـمنفعه که به ثبت رسیده‌اند، مشروط بر این که به موجب اساسنامه آن ها صرف امور مذکور در بند (ح) این ماده شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنها نظارت کند مشمول معافیت مالیاتی است.

۹. کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی و همچنین حق عضویت اعضا مجامع حرفه ای، احزاب و انجمن ها و تشکل های غیردولتی که دارای مجوز از مراجع ذیربط باشند و وجوهی که به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد یا حق الزحمه اعضای آنها کسر و به حساب مجامع مزبور واریزمی شود، از معافیت مالیاتی برخوردارند.

۱۰. موقوفات، کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی انجمن ها و هیأت های مذهبی مربوط به اقلیت‌های دینی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مشروط بر اینکه رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور برسد، مشمول معافیت مالیاتی هستند.

۱۱. فعالیت های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از معافیت مالیاتی برخوردارند.
ماده۱۴۰: حذف شده است.