مدیر مالی و CFO

در این مقاله توضیحاتی در مورد مدیر ارشد مالی و مدیران مالی در سازمان و شرکت ها ارائه شده است. همچنین وظایف مدیر مالی و تقاوت آن با رئیس حسابداری و نکات مهم دگیر مطرح شده است.

مدیر ارشد مالی یا CFO

مدیر ارشد مالی به انگلیسی Chief Financial Officer است که مخفف آن CFO می باشد. همه ما می بایست با جایگاه های شغلی و چارت های سازمانی مختلف آشنا باشیم. در ادامه در مورد مدیریت مالی، مدیر ارشد مالی و سایر موارد صحبت می کنیم.

معمولا در سازمان ها و شرکت های مختلف نواع و اقسام حسابدار ها و کارشناسان مالی با سطوح توانایی متفاوت و جایگاه های شغلی مختلف در حال فعالیت می باشند. یک سازمان بسیار بزرگ با شرکت های زیر مجمجوعه آن را تصور کنید که خط مشی مالی آنها بر عهده شرکت مادر است.

هر کدام از مجموعه های وابسته یا زیر مجموعه می تواند مدیر مالی، رئیس حسابداری و حسابدار داشته باشد. اما شرکا مادر که خط مشی مالی و برنامه ریزی های کلان را برای آنها انجام می دهد شاید فراتر از یک مدیر مالی در زیر مجموعه ها باشد. مدیر مالی ارشد در شرکت مادر یا اصلی با هدایت و رهبری مالی و اقتصادی زیر مجموعه های خود به طور مستقیم و غیر مستقیم بر امور مالی و چهارچوب ها برای کل مجموعه ها تاثیر گذار است.

مدیر ارشد مالی سرآمد امور مالی کل شرکت است. مدیر ارشد مالی امکان دارد در قسمت های مختلف سازمان مدیر یا معاون مالی قرارداده باشد و هر یک از آنها تیم و گروه خودش را تشکیل داده باشد.

وظیفه اصلی مدیر ارشد مالی یا CFO چیست؟

مسئولیت اصلی شغل مدیر ارشد مالی یا CFO بهینه سازی عملکرد مالی یک شرکت، از جمله گزارش گیری، نقدینگی و بازده سرمایه گذاری آن است. این مقاله به این سوال پاسخ می دهد، "مدیر مالی چه کاری انجام می دهد؟"

 در داخل یک شرکت، این مسئولیت ها به بخشهایی تقسیم می شوند که معمولاً به عنوان گروه کنترل کننده، خزانه داری و برنامه ریزی و تحلیل مالی شناخته می شوند.

یک مدیر ارشد مالی (CFO) دارای موقعیت استراتژیک در شرکت است. مشخصات مورد انتظار یک مدیر ارشد مالی از نظر شرایط و تجربه چگونه است؟ چه مهارت های فنی و توانایی های حرفه ای برای این شغل مورد نیاز است؟ وظایف کلیدی CFO در شرکت چیست؟ در اینجا به بررسی نقش مدیر ارشد مالی (CFO) پرداخته ایم. 

مدیر ارشد مالی شرکت های بزرگ، در تماس مداوم با شرکای مختلف یک شرکت است و روابط بین آنها را هماهنگ می کند. وی بر بخشهای مختلف شرکت به طور دائم و مستمر نظارت دارد.

مدیران مالی باید خلاق باشند و بهترین شیوه ها را بشناسند.

شکی نیست که وظایف سنتی عملکرد مالی مانند دفاتر و اسناد، گزارش مالی و رعایت قوانین هنوز از اهمیت اساسی برخوردار است. این وظایف همچنان مأموریت مهمی هستند و کاملاً تحت مسئولیت تیم مالی و در نتیجه، مدیر ارشد مالی می باشد که تیم را رهبری می کند. اما در حالی که این موارد همچنان با یکدیگر مرتبط هستند، اکنون این وظایف توسط مدیران عامل بدیهی تلقی می شود. این بدان معنا نیست که آنها اهمیت کمتری دارند، فقط این است که آنها در حال حاضر به عنوان حداقل الزامات مالی مورد توجه قرار می گیرند.

با این حال، آنچه به طور قابل توجهی تغییر کرده است این است که مدیران ارشد مالی در حال حاضر و در آینده باید بتواند داده های مالی را گرفته و از آن برای تأثیرگذاری بر تصمیم گیری و استراتژی عملیاتی استفاده کند. مدیران مالی باید مهارت های بسیار بیشتری نسبت به سابقه حسابداران فنی داشته باشند. مدیران مالی امروز علاوه بر نقش مالی، عملاً مدیران عامل نیز هستند. آنها شرکای تجاری مدیرعامل هستند که به راهنمایی و تأثیرگذاری در تصمیم گیری با استفاده از زمینه مالی به عنوان محرک اصلی چنین انتخاب هایی کمک می کنند.

دسترسی به داده های مالی به موقع و دقیق، یک عامل کلیدی برای تأمین بهره وری و پشتیبانی تصمیم است. گزارش دهی و تجزیه و تحلیل خودکار باعث می شود زمان بیشتری به پیش بینی و تجزیه و تحلیل پیش بینی اختصاص داده شود. استفاده از فناوری های نوین به طور فزاینده ای نقش مهمی را برای مدیران ارشد مالی ایفا خواهد کرد، اما اثربخشی آن به دقت، در دسترس بودن و سازگاری داده ها و زیرساخت های قوی و یکپارچه فناوری بستگی دارد. بسیاری از شرکت ها هنوز در تلاش برای ایجاد این پایه ها هستند. برای موفقیت، مدیران مالی باید قهرمان و مباشر و پیش رو در استفاده از فناوری دیجیتال باشند. مدیران ارشد مالی باید با فناوری جدید سازگار شده و در پیاده سازی نرم افزاری و راه حل های مبتنی بر سرویس های ابری  پیشتاز باشند. یک اشتباه رایج که در پیاده سازی کامپیوتری در مقیاس بزرگ مشاهده می گردد این است که منابع مورد نیاز پروژه با مهارت های مناسب تامین نمی شود. اغلب، یک پروژه تلفیقی که از ادغام حسابداری و علوم کامپیوتری استفاده میگردد به عنوان فرصتی برای جایگزین کردن نقاط ضعف فعالیت های مالی در شرایط معکوس در نظر گرفته می شود  بهترین و درخشان ترین تجربه های مالی باید در تیم های اجرای پروژه تلفیقی برای اطمینان از موفقیت قرار گیرد.

با توجه به تغییر نقش مدیران ارشد مالی، مهارت ها و شایستگی های کلیدی که یک مدیر ارشد مالی باید برای انجام وظیفه خود داشته باشد چیست؟ تمرکز مالی روزمره هنوز ضروری است اما متناسب با خواسته های رهبری تجاری در حال کاهش است. مهارتهای مالی اساسی هنوز در درجه اول اهمیت قرار دارد، اما مهارتهای دیگری برای ارائه خدمات مورد انتظار مدیر ارشد مالی امروز و فردا ضروری است. خبرگان عرصه مالی معتقدند که مهارت های مورد نیاز یک مدیر ارشد مالی خوب که با نیاز های روز مطابقت دارد بر چهار ستون زیر استوار است:

1. رهبری:

برای اینکه شریک تجاری موثری باشید، مدیر ارشد مالی امروز باید مهارت های رهبری و ارتباطی لازم را داشته باشد. آنها باید توصیه و مشورت کنند و همچنین با دلیل و استوارعمل کنند. اغلب از آنها خواسته می شود که برنامه های تحول در سراسر گروه را هدایت کنند و باید بتوانند اطلاعات دقیق را به پیام های واضح، مختصر و در دسترس ترجمه کنند. ناگفته نماند که ایجاد یک مسیر مطمئن از استعداد برتر برای اطمینان از افراد مناسب و مهارت های رهبری در عملکرد مالی نیز بسیار مهم است.

2. عملیات :

آنها باید از مدل کسب و کار و صنعت شرکت درک خوبی داشته باشند و بتوانند از این دانش برای ارائه دیدگاه مستقل و به چالش کشیدن تیم های تجاری و عملیاتی استفاده کنند و اطمینان حاصل کنند که تصمیمات تجاری بر اساس معیارهای مالی محکم است. آنها باید داده های پیچیده را هدایت کنند و سناریوهای تجزیه و تحلیل و پیش بینی را ارائه دهند که عمل و تصمیم گیری را هدایت میکنند.  همچنین باید فرصت هایی را برای رشد اصلی و بهبود سود، نه تنها از طریق روشهای سنتی کنترل هزینه، بلکه از طریق مثالهایی مانند تجزیه و تحلیل سودآوری خط تولید و منطقه ای و معیار سنجی در برابر همتایان صنعت شناسایی کند.

3. کنترل ها:

کنترل کردن ها در محیطی رو به رشد جهانی و بی ثبات با بارهای اضافی نظارتی، غالباً بر عهده مدیر ارشد مالی است تا از ارزیابی مناسب و کاهش ریسک و رعایت الزامات قانونی و سایر مقررات قانونی اطمینان حاصل کند. آنها باید ریسک را از نظر تجاری و همچنین از دیدگاه مالی درک کنند. بنابراین، آنها نیاز به مدیریت ریسک دارند زیرا کسب و کار استراتژی ها و ابتکارات خود را اجرا می کند و همچنین محیط کنترل داخلی قوی و فرایندهای گزارشگری مالی را حفظ می کند.

4. استراتژی:

حمایت از توسعه استراتژی و کمک به اجرای آن توسط مدیر ارشد مالی همچنین در اولویت بندی و اطمینان از بودجه استراتژی نقش دارد. مجموعه مهارت های مالی برای ایجاد مدل سازی پیش بینی، تجزیه و تحلیل روند های اقتصاد کلان و ترکیب اطلاعات غیر مالی بسیار کاربرد دارد. این همچنین شامل ابلاغ استراتژی و پیشرفت در برابر آن به ذینفعان خارجی و سرمایه گذاران است.

شرح وظایف مدیر مالی

در موارد بالا بیشتر با رویکرد های کلان و کلی به بررسی وظایف مدیر مالی پرداختیم. مانند رهبری، عمالیات، کنترل و طراحی استراتژی ها. اما اگر شرح وظایف مدیر مالی را بخواهیم کمی ریزتر بررسی کنیم می توانیم به موارد زیر برسیم:

• ارائه رهبری، هدایت و مدیریت تیم مالی و حسابداری
• ارائه توصیه های استراتژیک به مدیرعامل / هیئت مدیره و اعضای تیم مدیریت اجرایی
• مدیریت فرایندهای پیش بینی مالی و بودجه و نظارت بر تهیه کلیه گزارش های مالی
• مشاوره در زمینه برنامه ریزی بلند مدت تجاری و مالی
• ایجاد و توسعه روابط با مدیریت ارشد و شرکای خارجی و ذینفعان
• بررسی کلیه روشهای مالی رسمی، منابع انسانی و فناوری اطلاعات
• شرایط و الزامات شغلی مدیر مالی

البته هر یک از وظایف مدیر مالی در موارد مذکور برای خودش دنیای بزرگی دارد. برای هر یک از این موارد می تواند یک متخصص وجود داشته باشد که به تسهیل وظایف مدیر مالی کمک می کند. یک مدیر مالی در مجموعه خود به نسبت در بالاترین جایگاه حوزه کاری خود قرار دارد.

یک مورد بسیار مهم در این میان مطرح است و آن تفاوت رئیس حسابداری با مدیر مالی است. که در ادامه مقاله آن را بیشتر توضیح می دهیم.

تفاوت رئیس حسابداری با مدیر مالی

در کشور و جامعه مالی ما در بسیاری از موارد به کسی که در راس امور حسابداری است مدیر مالی می گویند. اما اگر بخواهیم دقیق این مورد را بررسی کنیم، این نامگذاری اشتباه است. اول از معانی آنها شروع می کنیم. رئیس حسابداری یعنی Chief Accounting  و مدیر مالی Financial Manager است. به نظر شما رئیس حسابداری با مدیر مالی یکسان است؟ آیا وظایف مدیر مالی و رئیس حسابداری متفاوت نیست؟

Finance و Accounting در یک خانواده قرار دارند اما حسابداری خودش در زیرمجموعه امور مالی قرار دارد. پس حسابداری یکی از شاخه های مالی محسوب می شود.

حسابداری به عنوان یکی از قسمت های مهم هر سازمان، یک مسول و سرپرست به عنوان رئیس حسابداری دارد. رئیس حسابداری بالاترین عضو در مباحث حسابداری آن سکب و کار می باشد که به عبارتی تیم حسابداری را مدیریت می کند.

علاوه بر واحد حسابداری امکان دارد سازمان در حوزه های مختلفی از امور مالی فعالیت داشته باشد مانند واحد سرمایه گذاری یا واحد تامین سرمایه.

تمام این موارد مذکور به عنوان امور مالی شرکت هستند و می بایست توسط یک مدیر مالی رهبری شود. رئیس حسابداری می تواند یکی از بازو های کلیدی مدیر مالی باشد.

مدیر ارشد مالی چه کاری انجام می دهد؟

همانطور که در بالا توضیح دادیم، وظیفه مدیر مالی به سه دسته اصلی تقسیم می شود، که در زیر توضیح می دهیم :

1. گزارش دادن

گزارش دهی زمان زیادی از مدیر مالی را به خود اختصاص می دهد و این مسئولیت معمولاً در گروهی که وظایف کنترل کردن را دارند میباشد. این تیم متخصص همه گزارش های مالی تاریخی شرکت را که برای سهامداران، کارمندان، وام دهندگان، تحلیل گران، دولت ها و نهادهای نظارتی مورد نیاز است، تهیه می کند. این گروه وظیفه اطمینان از تهیه دقیق و به موقع همه گزارش ها را دارد.

 2. نقدینگی

مدیر مالی باید اطمینان حاصل کند که شرکت قادر به انجام تعهدات مالی خود و مدیریت جریان نقدینگی به کارآمدترین روش است. این مسئولیت ها معمولاً توسط گروه خزانه داری که اغلب کوچکتر از تیم گزارشگر است، انجام می شود. این گروه وظیفه مدیریت موجودی نقدی و سرمایه در گردش شرکت را دارد، مانند حساب های پرداختی، حساب های دریافتی و موجودی کالا. آنها همچنین صدور هرگونه بدهی، مدیریت سرمایه گذاری ها و سایر تصمیمات مربوط به نقدینگی را انجام می دهند.

3. بازگشت سرمایه

سومین کاری که مدیر مالی مالی انجام می دهد کمک به شرکت برای کسب بالاترین بازده دارایی و بازده سرمایه (یا بازده حقوق صاحبان سهام) با تعدیل ریسک است. این همان جایی است که تیم برنامه ریزی و تحلیل مالی برای کمک به مدیر مالی پیش بینی جریان نقدی، آینده کسب و کار و سپس مقایسه نتایج واقعی با آنچه در بودجه بود را انجام می دهد. تیم تیم برنامه ریزی و تحلیل مالی نقشی اساسی در تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری در تجارت بازی می کند.

 اگر یک شرکت تیم توسعه داشته باشد، آنها نیز در ایجاد (یا تلاش برای ایجاد) بازده سرمایه گذاری مطلوب برای کسب و کار نقش زیادی دارند.

CFO چه کار دیگری انجام می دهد؟

مطمئناً موارد بالا همه آنچه مدیر امور مالی انجام می دهد نیست. گرچه موارد فوق در واقع برای CFO بسیار زیاد است، اما وظایف دیگری نیز وجود دارد که شامل رهبری، ارتباط با هیئت مدیره، مذاکره با تامین کنندگان و فروشندگان و حمایت از ماموریت، چشم انداز، ارزش ها و فرهنگ شرکت است.
گروه های دیگری که ممکن است به CFO گزارش دهند شامل زنجیره تأمین، خرید، فناوری اطلاعات (IT) و تقریباً هر بخش دیگری است که بستگی به سازمان و مهارت مهارت CFO دارد.

افرادی که این نقش را دارند در سرمایه گذاری های شرکت، ساختار سرمایه و نحوه مدیریت درآمد و هزینه های شرکت نقش قابل توجهی دارند. مدیر ارشد مالی ممکن است به مدیرعامل در پیش بینی، تجزیه و تحلیل هزینه و سود و اخذ بودجه برای ابتکارات مختلف کمک کند.

CFO همچنین با سایر مدیران ارشد کار می کند و در موفقیت کلی یک شرکت نقش یک مشارکت کننده حیاتی را دارا است، به ویژه در موارد بلند مدت. به عنوان مثال، هنگامی که بخش بازاریابی می خواهد کمپین جدیدی را راه اندازی کند، CFO ممکن است به اطمینان از امکان پذیر بودن این کمپین کمک کند یا در مورد بودجه موجود برای کمپین کمک کند.

علاوه بر تخصص لازم در امور مالی، حسابداری و مالیات، و توانایی استفاده از نرم افزارهای مدیریت فناوری اطلاعات، CFO یا مدیر ارشد مالی باید دارای مهارتهای رهبری و تصمیم گیری قوی باشد. توانایی او برای تفکر در آینده و مهارتهای مذاکره محکم نیز دارایی های مهمی هستند که باید در درون هر مدیر ارشد مالی وجود داشته باشند. با داشتن مهارت های بین فردی عالی و تسلط خوب به زبان انگلیسی تجاری، او می تواند به طور مؤثر با ذینفعان شرکت ارتباط برقرار کرده و تیمی را در جهت یک هدف مشترک مانند توسعه یک طرح تجاری ایجاد کند.

مدیریت امور مالی باید در سراسر کسب و کار شما تعبیه شود و به تمام امور مالی دسترسی داشته باشد و از تصمیمات در عملکردهای کلیدی مانند موارد تجاری، عملیات، تولید پشتیبانی کند. مؤثرترین تیم های مالی که در حال حاضر در حال فعالیت هستند، تجزیه و تحلیل مالی و پشتیبانی ویژه ای را به مهمترین وظایف تجاری و مالی متصل کرده اند. این باعث می شود که گفتگو بین امور مالی و عملیات باز شود و جریان بهتر داده ها بین حوزه های کسب و کار تقویت شود. این کار باعث می شود عملکردها برای معیارهای مالی خود به صورت مسؤلانه تری پاسخگو باشند و همچنین به تیم مالی اجازه می دهد تا از طریق درک بهتر از کسب و کار، تفسیرهای دقیق تری ارائه دهند. یک مدل دیگر از نوع مدیریت  مدیران ارشد مالی که بهترین بازخورد ها را میتوان از آن ها برداشت کرد داشتن این شعار است که "صندوق پستی نباش"، به این معنی که صرف تهیه اسناد و مدارک فوری از وضعیت مالی شرکت برای امور مالی کافی نیست. یک مدیر ارشد مالی باید تصویر کسب و کار را ترسیم کند و داده های مالی را به تفسیرها، روندها و اقدامات معنی دار تبدیل کند و بتواند راه تجاری یک شرکت را هموار کند.

چگونه می توانید مدیر ارشد مالی (CFO) شوید؟

به طور کلی، موقعیت CFO مختص متخصصان بسیار باتجربه است که سابقه کار در زمینه خود دارند. CFO ها عموماً دارای مؤسسات آموزشی پیشرفته ای هستند، مانند تعیین کارشناسی ارشد امور مالی یا تحلیلگران مالی مجاز (CFA). بسیاری از CFO ها دارای زمینه های حرفه ای در زمینه هایی مانند حسابداری، بانکداری سرمایه گذاری یا تجزیه و تحلیل مالی هستند. برای متخصصان مالی، CFO یکی از معتبرترین و پردرآمدترین موقعیت های موجود در یک شرکت است.

اکثر مدیران مالی تجربه کار و فعالیت در رشته هایی مانند برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل مالی، کنترل و خزانه داری را دارند. این امر را می توان از طریق برنامه های آموزشی با یک شرکت قبل از ایفای نقش های فزاینده مدیران ارشد مالی در یک شرکت بزرگ یا کار کردن یا حتی کار آموزی در یک شرکت حسابداری قبل از رفتن به صنعت های بزرگ به دست آورد.

در پایان با توجه به وظایف گسترده و حیاتی مدیر ارشد برای سازمان ها و شرکت ها نحوه تعامل و همچنین به کارگیری افراد متخصص و با تجربه در حوزه خدمات مالی جهت پیشرفت و آینده سازمان بسیار لازم میباشد.

مدیر مالی و مدیریت مالی چه کاری انجام می دهد؟

مدیر مالی کسی است که مدیریت و تصمیم گیری در مورد مسائلی مالی را انجام می دهد . کاری که یک مدیر مالی انجام می دهد مدیریت مالی است. مدیریت مالی یعنی مدیریت بر منابع و مصارف سرمایه به طوری که ثروت سهامداران بیشتر شود. مدیریت مالی از طرفی مدیریت بر منابعی است که شرکت به کار گرفته است و این منابع ار روش های متفاوتی به دست می آید مانند وجوهی که سهامداران به صورت سرمایه به شرکت می آورند یا وام و بدهی هایی که شرکت در اختیار خود دارد. از طرف دیگر مدیریت بر مصارف است که از محل این منابع مالی فراهم شده است یعنی اقلام سمت چپ ترازنامه است. مصارف سمت راست ترازنامه هم دارایی های جاری و ثابت و سرمایه گذاری و... است.

هدف مدیریت مالی چیست؟ همانطور که گفتیم هدف مدیریت مالی حداکثر کردن ثروت سهامداران و کسب سود است. ثروت سهامداران توسط دو عامل تحت تاثیر قرار می گیرند : این دو عامل بازده و ریسک است. به این ترتیب که هرچه بازده افزایش پیدا کند ثروت سهامداران نیز افزایش پیدا می کند و همچنین هرچه ریسک کاهش یابد ثروت سهامداران بیشتر می شود. به عبارتی همه تصمیمات مالی تحت تاثیر دو عامل ریسک و بازده قرار می گیرند.

شرکت های سهامی برای ادامه کسب و کار خود نیازمند انواع متنوعی ار دارایی های واقعی هستند بسیاری از این دارایی ها چون کارخانه و ماشین آلات در زمره دارایی های مشهود جای می گیرند. سایر دارایی ها مانند دانش تخصصی و حق الامتیازها نامشهود هستند. دقت کنید که باید برای همه این ها وجه پرداخت شود. شرکت ها برای تامین این وجوه به فروش ادعاهایی نسب به این داریی ها و جریانات نقدی عائده آنها در آینده اقدام میکنند. این ادعاها دارایی های مالی خوانده می شوند. برای مثال وقتی یک شرکت از مجموعه وام میگیرد بانک از ایشان تعهد کتبی برای بازپرداخت اصل و سود یا بهره وام دریافت می کند. در این حالت بانک وجوه نقد خود را با یک دارایی مالی معامله کرده است.

دارایی مالی فقط شامل وام بانکی نیست بلکه انواع سهام، اوراق قرضه و... هم می باشد. حالا مدیر مالی باید به دو سوال مهم پاسخ دهد: در چه دارایی ها واقعی سرمایه گذاری کند و چگونه منابع مورد نیاز برای تامین مالی این داریی ها را فراهم کند؟ همه این موارد نیاز به یک مدیر مالی دارد که امور مالی را مدیریت کند.