خانه درخواست مشاوره سوالات متداول تقویم مالی 02144860484 09194205207
× خانه خدمات حسابداری پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان خدمات مالیاتی خدمات حسابرسی مشاوره مالی مشاوره مالیاتی درخواست مشاوره سوالات متداول تقویم مالی 02144860484 09194205207
چگونه-میتوان-موجودی-پایان-دوره-را-محاسبه-کرد؟

چگونه میتوان موجودی پایان دوره را محاسبه کرد؟

برای محاسبه موجودی پایان دوره چگونه میتوانیم عمل کنیم؟ چه روش هایی برای یافتن موجودی پایان دوره مناسب است؟

محاسبه موجودی پایان دوره

برای محاسبه موجودی پایان دوره، منهای هزینه کالاهای فروخته شده، خریدهای جدید به موجودی پایان یافته اضافه می شود. این ارزش نهایی موجودی کالا در پایان دوره حسابداری را فراهم می کند.

موجودی پایان دوره بر اساس ارزش بازار یا کمترین ارزش کالاهایی است که شرکت  در اختیار دارد.

معنی موجودی پایان دوره چیست؟

موجودی پایان دوره به ارزش کالاهای موجود برای فروش در پایان یک دوره حسابداری گفته می شود. این اولین موجودی به علاوه خرید خالص منهای هزینه کالاهای فروخته شده است. خریدهای خالص به خرید موجودی کالا پس از بازپرداخت یا تخفیف برمی گردد.

در حالی که در پایان یک دوره حسابداری تعداد واحدهای موجودی ثابت باقی مانده است، ارزش پایان موجودی کالا تحت تأثیر روش ارزیابی موجودی انتخاب شده است.

روش (FIFO) در ابتدا، در اولین بار در طی یک دوره افزایش قیمت ها یا فشارهای تورمی مورد استفاده قرار می گیرد زیرا ارزیابی بالاتری از موجودی کالا نسبت به (LIFO)ایجاد می کند (آخرین بار، اولین بار). به همین ترتیب، مشاغل خاصی روشهای LIFO یا FIFO را براساس محیطهای مختلف تجاری انتخاب می کنند.

موجودی اول دوره و پایان دوره

 

موجودی اول دوره چیست؟

اگر حساب های دائمی و موقت را بشناسیم متوجه این موضوع می شویم که موجودی مواد و کالا به عنوان یک حساب دائمی شناخته می شود. موجودی مواد و کالا تقسیم بندی های متفاوتی از نظر زمانی دارد مانند موجودی اول دوره و موجودی آخر دوره. موجودی اول دوره و آخر دوره با هم ارتباط مستقیم دارند که آن را بیان می کنیم. فرض کنید که یک سال مالی تمام شده است و در انبار مانده موجودی مواد و کالا وجود دارد. این مانده موجودی مواد و کالا که در انتهای سال مالی باقی مانده است به عنوان موجودی پایان دوره شناخته می شود و اما مهم این است که چه اتفاقی برای آن می افتد؟

همانطور که مطرح کردیم موجودی مواد و کالا به عنوان یک حساب دائمی شناخته می شود. پس حالا موجودی پایان دوره به دلیل دائمی بودن به سال آتی انتقال پیدا می کند. پس مانده آخر دوره در آن سال به عنوان مانده اول دوره سال بعدی( سال جدید ) شناخته می شود. پس موجودی اول دوره در هر سال همان مانده موجودی انتهای دوره سال پیش است.

به این نکته توجه کنید که تمام حساب های دائمی در هر دوره می بایست به سال بعدی منتقل شود و این موضوع فقط مربوط به موجودی پایان دوره و موجودی اول دوره نیست. شما اگر یک ترازنامه را مشاهده کنید متوجه این امر خواهید شد. در ترازنامه حساب های دائمی درج می شود و اگر به صورت مقایسه ای ترازنامه ای را مشاهده نمایید متوجه این می شوید که مانده آخر دوره در تمام حساب های دائمی به عنوان مانده اول دوره به حساب سال جدید یعنی سال بعدی منتقل می شود.

اگر بخواهیم از یک نگاه دیگر موجودی اول دوره و آخر دوره را بررسی کنیم به این نتیجه می رسیم که در یک سال مالی اگر مانده اول دوره وجود داشته باشد و در طی سال دستخوش تغییرات می شود و در پایان سال به عنوان مانده پایانی شناخته می شود. پس اگر مانده اول دوره دستخوش تغییرات نیز نشود به همان مقدار به عنوان پایان دوره نیز شناخته می شود و سپس به سال بعدی به عنوان موجود اول دوره شناخته می شود.

چگونه موجودی پایان دوره را محاسبه می کنید؟

بارزترین روش برای محاسبه موجودی پایانی انجام شمارش فیزیکی در پایان هر ماه و سپس ارزش گذاری موجودی کالا با استفاده از روش ارزیابی مانند LIFO، FIFO و روش میانگین وزنی است.
با این حال، در بیشتر موارد، انجام شمارش فیزیکی عملی نیست. از این رو از روش تخمین برای تخمین موجودی بسته شده استفاده می شود.

1. روش سود ناخالص

2. روش خرده فروشی

 

چگونه می توان با استفاده از سود ناخالص موجودی پایان دوره را محاسبه کرد؟


برای محاسبه موجودی بسته شده به روش سود ناخالص از مراحل زیر استفاده کنید:

هزینه شروع موجودی را به هزینه خریدهای دوره اضافه کنید. این هزینه کالاهای موجود برای فروش است.

درصد سود ناخالص را در فروش ضرب کنید تا هزینه تخمینی کالای فروخته شده را پیدا کنید.

هزینه کالاهای موجود برای فروش را از قیمت کالاهای فروخته شده کم کنید تا موجودی پایانی را بدست آورید.

چگونه می توان موجودی پایان دوره را با استفاده از خرده فروشی محاسبه کرد؟

روش موجودی خرده فروشی معمولاً توسط خرده فروشان برای محاسبه موجودی پایان یافته خود استفاده می شود. این روش از نسبت قیمت خرده فروشی به قیمت تمام شده در دوره های گذشته استفاده می کند. محاسبه آن اینگونه است:

 درصد هزینه خرده فروشی را محاسبه کنید.

فرمول درصد هزینه خرده فروشی :


درصد هزینه تا خرده فروشی = هزینه / قیمت خرده فروشی

هزینه کالاهای موجود برای فروش را محاسبه کنید.

فرمول هزینه کالاهای آماده برای فروش:


هزینه کالای موجود برای فروش = هزینه شروع موجودی + هزینه خرید

هزینه فروش در طول دوره را محاسبه کنید

فرمول هزینه فروش در طول دوره:


هزینه فروش = فروش x درصد خرده فروشی

برای محاسبه موجودی پایان دوره، از فرمول زیر استفاده کنید


موجودی پایان دوره = موجودی مصرف شده ( یا خارج شده به هر دلیل مانند فروش یا ضایعات و...)  - موجودی اول دوره

دقت کنید که در بالا منظور از موجودی اول دوره تمام موجودی مواد و کالا می باشد یعنی شامل مواد اولیه، کالای در جریان ساخت و کالای ساخته شده که از دوره قبل منتقل شده است.

موجودی مصرف شده هم در اصل همان خروجی مواد و کالا از مجموعه است. خروج می تواند بابت فروش باشد یا ضایعات بلا استفاده و بدون هیچ ارزشی باشد.

خب به این جمله دقت کنید : ما مقداری کالا داشتیم ( که همان اول دوره است). حالا مقداری کالا از مجموعه مصرف و خارج شده به هر دلیلی ( یعنی بابت فروش یا ضایعات یا خرابی و... البته به شرطی که اون خرابی یا ضایعات خودش ارزشمند نباشه چون اگر ارزشمند باشه خودش دوباره برمیگرده به چرخه به عنوان یک موجودی). خب در حال حاضر هرچیزی که باقی مانده میشه همان موجودی پایان دوره! به همین راحتی.

با همین منطق و استدلال میتونید موجودی کالای ساخته شده پایان دوره یا هرچیز دیگه رو هم حساب کنید:

فرض کنید موجودی کالای ساخته شده اول دوره داریم . بعدش مقداری تولید می کنیم که باعث افزایش موجودی کالای ساخته شده میشه. بعدش یک مقدار کالای ساخته شده هم میخریم!! (تعجب نکنید بعضی شرکت ها مثلا 5 واحد کالا تولید میکنن بعدش برای اینکه کمبود تولید رو جبران کنن و سفارش مشتری خودشون رو آماده کنن میرن مثلا 2 واحد از یک شرکت دیگه میخرن که بشه 7 تا  تا بتونن سفارش مشتریشون رو تحویل بدن)... خب تا اینجا خلاصه این شد که یک مقدار کالای ساخته شده اول دوره داشتیم، یک مقدار تولید کردیم، یک مقدار هم خریدیم. حالا ما یک مقدار موجودی داریم که آماده فروش هست. پس به فرمول زیر میرسیم:


موجودی پایان دوره کالای ساخته شده یا آماده فروش پایان دوره = موجودی کالای فروش رفته ( یا خارج شده به هر دلیل مانند ضایعات و...)  - موجودی کالای ساخته شده آماده فروش

اگر مشکل داشتین به هر دلیلی، چندبار متن رو بخونید تا درک کنید. سختی نگیرید چون چیزی جز جمع و تفریق نیست. در نهایت اگر باز هم براتون روشن نشد این موضوعات، در پایان مقاله کامنت بزارید.

چگونه کار را در فهرست موجودی فرآیند محاسبه می کنیم؟

موجودی نیمه تمام شده به عنوان کار موجود در فرآیند شناخته می شود. این موجودی قبل از اینکه بتواند به عنوان موجودی کالاهای نهایی طبقه بندی شود، نیاز به پردازش اضافی دارد.

محاسبه پایان کار در فرآیند:

شروع WIP + هزینه های تولید - هزینه کالاهای تولید شده=پایان کار در حال انجام

توجه به این نکته مهم است که روشهای محاسبه موجودی پایان پذیر فقط برای تخمین موجودی کالا قابل استفاده است. برای ارزیابی دقیق پایان موجودی کالا، یک شمارش فیزیکی یا یک برنامه شمارش چرخه مورد نیاز است.

رابطه موجودی ابتدا و پایان دوره با سود به همراه مثال

موجودی ابتدای دوره برابر است با موجودی پایان دوره سال پیش. درک این موضوع بسیار ساده است. موجودی پایان دوره یک حساب دائمی است و منتقل به دوره بعد می شود.

موجودی پایان دوره هم برابر است با موجودی اول دوره که در حین دوره مقداری موجودی کم یا زیاد شده است. کم یا زیاد شدن می تواند همان خرید و فروش و مصرف آن مواد و کالا باشد.

حالا موجودی اول دوره و موجودی پایان دوره چه رابطه ای با سود دارند؟ دقت داشته باشید که امکان دارد مقدار سود هر کسب و کاری در پایان دوره به صورت ریال یا نقد نباشد. بلکه می تواند به صورت کالا باشد. شاید شنیده باشید که برخی می گویند سود ما داخل همین کالا هست. لطفا صورت سود و زیان را مطالعه نمایید تا متوجه این موضوع شوید. سعی می کنیم برای درک بهتر این ارتباط یک مثال برای شما بزنیم:

فرض کنید که 1000 ریال پول دارید و قرار است 2 عدد سیب به ارزش هر یک 500 ریال خریداری کنید. یعنی شما کل پول خود را می دهید و دو عدد سیب دریافت می کنید.

شما هر دو سیب را می فروشید. مبلغ فروش شما برای هر سیب 700 ریال است. بعد از فروش شما دیگر سیب ندارید ولی 1400 ریال پول دارید.

با 1400 ریال پول مجدد دو عدد سیب می خرید به ارزش هر سیب 500 ریال و جمعا دو عدد سیب 1000 ریال. حالا شما دو عدد سب دارید به همراه 400 ریال پول.

مجدد یک سیب را به ارزش 600 ریال می فروشید. تا اینجا شما فقط یک سیب موجودی دارید به همراه 1000 ریال پول (400 ریال از قبل و 600 ریال بابت فروش یک سیب)

به نظرتان سود شما چقدر است؟ خیلی روشن است این موضوع. شما قبل از شروع این خرید و فروش ها فقط 1000 ریال داشتید. الان هم 1000 ریال دارید به همراه یک سیب. پس سود شما یک سیب است.

ارزش آن سیب هم برابر پولی است که موقع خرید آن پرداخت کرده اید.

 

ارسال نظر

نظرات کاربران

  • میثم میثم

    عالی خیلی ممنون

    • مالی کده
      مالی کده

      موفق باشید.

  • یحیی دارابی یحیی دارابی

    یه سوال اگه در برنامه حسابداری شما ۱۲۰۰موجود مالا نشان دهد و ۹۰۰ میلیون سود نشان دهد .حساب بدهکار وبستانکار صفر باشد وهیچ سند پرداختنی نداشته باشید صندوق بانک صفر باشد این سود کجاست .درصورتی که با آمارگیری ۳۸۰ میلیون هم کسری کالا دارید .جوابی دارید .

    • مالی کده
      مالی کده

      سلام، درآمد و به دنبال آن سود حاصل از فروش به صورت نقد یا تعهد وارد صورت های مالی می شود. اگر در مانده حساب های شما هیچ مانده نقدی وجود ندارد و هیچ تعهدی وجود ندارد، به منزله این است که سود شما در موجودی مواد و کالا پنهان شده است. اگر کسری انبار دارید از سود شما کاسته می شود و اضافه بار دارید به عنوان درآمد غیر عملیاتی شما محسوب می شود. اگر سود محاسبه شده قبل از انبارگردانی کمتر از کسری کالا در بعد از انبار گردانی باشد ممکن است شما در واقعیت زیان کرده باشید.

  • محمد محمد

    سلام. درپایان سال مالی موجودی مواد وکالا در تراز ازمایشی بستانکار شده چرا؟؟

    • مالی کده
      مالی کده

      سلام. در حالت عادی موجودی مواد و کالا باید مانده بدهکار داشته باشد، در غیر این صورت موضوع مغایرت انبار باید بررسی و اصلاح شود.