شخصی که باتوجه به داشتن صلاحیت های حرفه ای بتواند صورت های مالی را به گونه ای شفاف و بیطرفانه بررسی نماید ( طبق استاندارد های حسابداری ) و نسبت به آن اظهارنظری معقول (طبق استاندارد های حسابرسی ) ارائه دهد را حسابرس نامند.
اظهارنظر حسابرس در قالب گزارشی تحت عنوان گزارش حسابرسی ارائه می شود
انواع حسابرس
1. حسابرس مستقل
2. حسابرس داخلی
حسابرسان داخلی عضوی از شرکت هستند و وظیفه آن ها بررسی عملیات شرکت و ارائه گزارش به بالاترین عضو غیر موظف هیئت مدیره شرکت می باشد اما حسابرسان مستقل افرادی بیرون از مجموعه هستند و طبق قراردادی با شرکت وظیفه دارند تمامی اطلاعات مالی را طبق استانداردهای حسابداری بررسی و اظهارنظری معقول و بیطرفانه نسبت به آن ها تحت عنوان گزارش حسابرسی به هئیت مدیره شرکت ارائه دهند.
اجزا گزارش حسابرس مستقل
1. عنوان
2. مخاطب
3. مقدمه
4. مسئولیت هیئت مدیره در قبال صورت های مالی
5. مسئولیت حسابرس
6. اظهارنظر
7. سایر بندهای توضیحی
انواع اظهارنظر به ترتیب از بهترین تا بدترین
1. مقبول
2. مشروط
3. عدم اظهارنظر
4. مردود
وجود موارد زیر با توجه به میزان اهمیت آن ها تعیین کننده اظهارنظر حسابرس مستقل می باشد
1. عدم توافق طبق استانداردهای حسابرسی ( تحریف )
2. وجود محدودیت در کسب مدارک مورد نیاز حسابرس
3. وجود ابهام
حال، طبق جدول زیر درحالات مختلف موضوعی با توجه به اهمیت انواع اظهار نظر ها را شرح می دهیم
با اهمیت زیر سطح اهمیت بی اهمیت موضوع
مردود مشروط مقبول عدم توافق
عدم اظهارنظر مشروط مقبول محدودیت
عدم اظهارنظر مقبول ( در صورت افشا ) مقبول ابهام
تاثیر نوع گزارش حسابرسی بر شرکت ها
هیئت مدیره شرکت های بزرگ وسهامی عام نسبت به نوع اظهارنظر حسابرس در قبال سهامداران که مالکیت شرکت را دارا می باشند باید پاسخگو باشند در نتیجه یک گزارش مقبول برای هئیت مدیره به عنوان راس هرم تصمیم گیری و مدیریت نشان دهنده عملکرد عالی و مورد پذیرش آن ها می باشد
ضمننا نوع اظهارنظر مجوز ورود شرکت ها در فعالیت های بزرگتر از قبیل شرکت در مناقصه ها، تامین مالی از طرق مختلف مانند وام های بانکی و.... و حتی برگ برنده رسیدگی های مالیاتی می باشد
آیا اجبار به حسابرسی هستیم؟
طبق ماده ۲۷۲ ق. م. م شرکت هایی که واجد شرایط درج شده در این هستند می بایست صورتهای مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران را همراه با اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند.
در صورت عدم ارائه موارد فوق نه تنها مالیات بر درآمد شرکت ها خارج از اظهارنامه و طبق رسیدگی ها تعیین خواهد شد بلکه جریمه ای معادل 20 درصد مالیات متعلقه به آن اضافه خواهد شد.